skip to Main Content
Corona: vragen en antwoorden

De Coronacrisis brengt veel vragen met zich mee voor ondernemingen. Veel bedrijven zijn nu in een situatie terecht gekomen die zij vooraf niet hadden voorzien. In onze praktijk krijgen wij veel vragen over de Coronacrisis en hoe bedrijven het beste kunnen handelen. Deze vragen hebben wij gebundeld in deze Q&A. Hierin geven onze advocaten antwoorden op de meest gestelde vragen.

Staat uw vraag niet in de Q&A? Of wilt u graag even sparren met een advocaat over uw specifieke situatie? Neem dan gerust contact met ons op. Onze advocaten helpen u graag verder in deze bijzondere tijd.

Onderwerpen

(Inter)nationale Handelsovereenkomsten (koop, dienstverlening) 

(Inter)nationale Handelsovereenkomsten (koop, dienstverlening)

Het is niet mogelijk om bestelde goederen te leveren doordat mijn toeleverancier niet kan leveren. Kan ik een geslaagd beroep doen op overmacht en/of opschorting?

Er is sprake van overmacht wanneer een partij zijn verplichtingen niet kan nakomen, terwijl hem dit niet toegerekend kan worden. Indien uw toeleverancier niet kan leveren en het ook niet mogelijk is om de goederen in te kopen bij een andere toeleverancier, dan kan er sprake zijn van overmacht. Let op, een beroep op overmacht is in contracten en/of algemene voorwaarden soms uitgesloten. 

Tip: controleer altijd eerst wat voor (schriftelijke) overeenkomst u heeft gesloten en of er algemene voorwaarden van toepassing zijn, waarin een bepaling over overmacht is opgenomen.  

Wat is het gevolg van een beroep op overmacht?  

De leverancier hoeft de contractuele afspraken niet na te komen, mogelijk hoeft er geen schadevergoeding betaald te worden en mogelijk is er geen bevoegdheid om op te schorten. Ontbinding van de overeenkomst blijft in beginsel wel mogelijk, tenzij hierover andere contractuele afspraken zijn gemaakt.

Is overmacht in internationale koopovereenkomsten hetzelfde als het Nederlands recht?

Wanneer sprake is van een internationale koopovereenkomst bestaat er een grote kans dat het Weens Koopverdrag van toepassing is, tenzij contractspartijen de toepassing van dit verdrag hebben uitgesloten. Het Weens Koopverdrag kent haar eigen overmachtsregeling, dit kan mogelijk leiden tot een andere uitkomst op de vraag of een leverancier een rechtsgeldig beroep op overmacht kan doen. 

In het artikel 'Leveringsproblemen vanwege Coronavirus: overmacht of schadeclaim?' leest u meer informatie over dit onderwerp. 

Ook is mogelijk het recht van een ander land van toepassing. Elk land kent weer andere nuanceringen op de vereisten van overmacht. Dit is vaak niet hetzelfde als het Nederlands recht. Schakel onze internationale advocaten in voor meer informatie. Zij kunnen u vertellen welk recht van toepassing is in uw situatie en wat voor gevolgen dit heeft voor het beroep doen op overmacht. 

Mijn leverancier beroept zich op overmacht (force majeure), kan dit zomaar en wat ik kan ik daar tegen doen?

Allereerst adviseren wij om na te gaan of er een (schriftelijke) overeenkomst is gesloten en/of algemene voorwaarden van toepassing zijn, waarin een bepaling over overmacht is opgenomen. U kunt dan nalezen welke afspraken u heeft gemaakt met uw contractspartij.  

Ten tweede kunt u aan de leverancier vragen om een onderbouwing waaruit blijkt dat er sprake is van overmacht. De leverancier is wel verplicht om inspanningen te verrichten om zijn verplichting alsnog na te komen. Dit kan bijvoorbeeld wanneer hij tijdelijk met een andere toeleverancier zaken kan doen.

(Nieuwe) handelsovereenkomsten sluiten 

(Nieuwe) handelsovereenkomsten sluiten

Waar moet ik rekening mee houden als ik een nieuwe overeenkomst sluit?

Vooral gezien de huidige coronacrisis is het verstandig om bij (verkoop)overeenkomsten die u nu aangaat, een heronderhandelingsclausule op te nemen. Onvoorziene omstandigheden kunnen zich namelijk steeds voordoen. Zeker bij langdurige overeenkomsten bestaat er een verhoogd risico op een gewijzigde context en kan heronderhandeling van de overeenkomst vaak in het belang zijn van beide contractspartijen. Ook is het daarnaast raadzaam om een uitgebreide overmachtsclausule in uw hoofdovereenkomst dan wel algemene voorwaarden te laten opnemen.  

Kan ik als ondernemer verplicht zijn tot heronderhandeling van bestaande contracten?

Allereerst dient u na te gaan of hierover een bepaling is opgenomen in de hoofdovereenkomst en/of in de toepasselijke algemene voorwaarden 

Over het algemeen geldt dat partijen rekening moeten houden met elkaars gerechtvaardigde belangen. Het kan zo zijn dat een bepaalde situatie meebrengt dat het niet rechtvaardig is om het contract ongewijzigd in stand te laten. Is echter contractueel niets hierover geregeld, dan kan naar Nederlands recht enkel de rechter de overeenkomst wijzigen op verzoek van één van de contractspartijen. Dit doet een rechter slechts in zeer uitzonderlijke gevallen.

Of de gevolgen van de coronacrisis voldoende zijn, is afhankelijk van de concrete situatie en omstandigheden per geval. Relevante omstandigheden kunnen zijn: het moment van contractsluiting, of beide partijen op het moment van contractsluiting al wetenschap hadden (kunnen hebben) van de Coronacrisis en de impact daarvan, het type overeenkomst (staat er in de overeenkomst een voorziening voor deze situatie), en is er een overmachtsclausule opgenomen en zo ja, wat staat daarin. 

Ook in internationale contracten is een heronderhandelingsplicht in geval van onvoorziene omstandigheden niet ongebruikelijk. Het is echter goed mogelijk dat onderhandelingen tot niets leidenU bent slechts verplicht tot heronderhandeling maar niet verplicht om akkoord te gaan met (onredelijke) voorstellen van uw contractspartij.  

(Inter)nationale betaling en zekerheden 

(Inter)nationale betaling en zekerheden

Hoe krijg ik mijn geld indien mijn klant failliet gaat in deze coronacrisis?

Het is mogelijk om contact te zoeken met de aangestelde curator en daar uw vordering ter verificatie in te dienen. Ook kunt u mogelijk geleverde producten terughalen (op grond van het recht van reclame en eigendomsvoorbehoud (indien u dat schriftelijk bent overeengekomen), btw terugvorderen en uw vordering indienen bij uw kredietverzekering.  

Welke zekerheden kan ik als leverancier afspreken met een afnemer in tijde van de Coronacrisis.

Een leverancier doet er verstandig aan om voor zichzelf zekerheden te creëren. Allereerst kan een leverancier bedingen dat er onder eigendomsvoorbehoud geleverd wordt. Dat houdt in dat het eigendom van de betreffende zaak pas overgaat op het moment dat betaling van die zaak plaatsvindt. Indien sprake is van een internationale handelsrelatie dient u er echter wel rekening mee te houden dat het recht van het land geldt waar de goederen zich bevinden. Dit is ongeacht of u een rechtskeuze hebt gemaakt. In Duitsland zijn hier andere regels voor dan in Nederland, hetzelfde geldt ook voor Frankrijk en België.  

Daarnaast kunt als leverancier nog andere zekerheden bedingen. Denk hierbij aan pandrechtenovereenkomst van borgtocht, bankgarantie, letter of credit en vooruitbetaling.

Kan ik vooruitbetaling van mijn klant eisen?

Dit is afhankelijk wat u hierover contractueel hebt afgesproken. In principe is het zo dat wanneer u een betalingstermijn van 30 dagen overeenkomt, u niet plots mag eisen dat uw contractspartij vooruitbetaalt. Echter, het is mogelijk om hier een bepaling voor op te nemen in uw contract en/of algemene voorwaarden. Bijvoorbeeld dat u vooruitbetaling mag eisen wanneer uw klant er financieel slecht voor staat. Ook de Nederlandse wet en het Weens Koopverdrag kennen hier mogelijkheden voor. Als u bijvoorbeeld een gerechtvaardigde vrees hebt dat uw klant geen betaling meer zal verrichten dan kan het mogelijk zijn om levering op te schorten en vooruitbetaling als zekerheid te eisen voordat u aan uw klant levert. 

Door de coronacrisis is mijn omzet teruggelopen en verkeer ik in financiële moeilijkheden. Hierdoor kan ik tijdelijk mijn leverancier/ verhuurder niet betalen. Kan ik een beroep doen op overmacht of een onvoorziene omstandigheid?

 Wanneer uw verplichting bestaat uit betaling (het voldoen van een geldsom) zal een beroep op overmacht niet snel slagen. Sterker nog, indien u een beroep doet op overmacht dan heeft uw contractspartij in beginsel het recht om de overeenkomst te beëindigen (ontbinden). In het geval van een huurovereenkomst zijn de regels hiervoor strenger maar kan dit voor de verhuurder tot de mogelijkheden behoren.  

Een andere mogelijkheid zou zijn, een beroep op onvoorziene omstandighedenOnvoorziene omstandigheden zijn omstandigheden die niet bij het sluiten van de overeenkomst voorzien zijn (toekomstige omstandigheden) of hadden kunnen worden. 

Voor een beroep op onvoorziene omstandigheden moet u een verzoek indienen bij de rechter. Onder omstandigheden zou er een beroep kunnen worden gedaan op dwaling of een partij zou kunnen voorstellen om (een deel) van een overeenkomst te wijzigen, bijvoorbeeld door prijsvermindering voor te stellen.

Moet ik nog leveren en kan ik vooruitbetaling eisen als de kredietlimiet van mijn klant is ingetrokken?

Allereerst adviseren wij u na te gaan of hierover een bepaling is opgenomen in het contract of in de algemene voorwaardenIn beginsel is het niet zomaar mogelijk om eenzijdig de overeenkomst te wijzigen. Afhankelijk wat u met uw tegenpartij in het contract hebt afgesproken, is het in sommige omstandigheden mogelijk om een vorm van zekerheid te eisenBijvoorbeeld als u een gerechtvaardigde vrees hebt dat uw klant geen betaling meer zal verrichten. Hiervan kan sprake zijn als uw klant al diverse facturen niet heeft betaald en wanneer uw klant niet reageert. In dat geval zou u onder omstandigheden levering (gedeeltelijk) kunnen opschorten en vooruitbetaling als zekerheid kunnen eisen voordat u overgaat tot (gedeeltelijke) levering.  

Kan mijn leverancier vooruitbetaling eisen?

Dit is afhankelijk wat u hierover contractueel heeft afgesproken. In principe is het zo dat wanneer u een betalingstermijn van 30 dagen overeenkomt, uw leverancier niet plots mag eisen dat u vooruitbetaalt. Echter, het is mogelijk dat hier een bepaling over is opgenomen in de overeenkomst of de algemene voorwaardenOok de Nederlandse wet kent hier mogelijkheden voor. Als uw leverancier bijvoorbeeld een gerechtvaardigde vrees heeft dat u geen betaling meer zal verrichten dan kan het mogelijk zijn om levering (gedeeltelijk) op te schorten en vooruitbetaling als zekerheid te eisen voordat uw leverancier aan u levert.  

Kan ik een beroep doen op mijn eigendomsvoorbehoud als mijn goederen zich in het buitenland bevinden?

Ja, wanneer u een eigendomsvoorbehoud heeft afgesproken in de algemene voorwaarden of in de overeenkomst, dan kunt u hier een beroep op doen. 

Indien er sprake is van een internationale handelsrelatie dient u er rekening mee te houden dat u onder omstandigheden gebonden kan zijn aan het recht van het land waar de goederen zich bevinden. Dit is ongeacht of u een rechtskeuze voor bijvoorbeeld het Nederlandse recht hebt gemaakt. In Duitsland, Frankrijk en België gelden er bijvoorbeeld net weer andere regels dan in Nederland. Het is dus zeker in internationaal verband van belang dat u van tevoren goed nadenkt over het op de overeenkomst toepasselijk recht en het eigendomsvoorbehoud.

Wat als ik niet voldoende zekerheden heb bedongen, zijn er dan nog mogelijkheden?

In het Nederlandse recht staan ook mogelijkheden ter beschikking indien u geen of onvoldoende zekerheid heeft bedongen. Indien er sprake is van een koopovereenkomst kunt u als leverancier onder omstandigheden een beroep doen op recht van reclame en uw onbetaalde goederen terugvorderen. Ook kunt u mogelijk gebruik maken van het recht van retentie. Dan kunt u een goed dat u onder u hebt van uw contractspartij onder u houden totdat uw vordering is betaald. Tot slot kunt u mogelijk de levering van goederen en/of diensten op schorten totdat u betaling of aanvullend zekerheid hebt ontvangen.  

(Gedeeltelijke) beëindiging/ontbinding/annuleren 

(Gedeeltelijke) beëindiging/ontbinding/annuleren

Mijn afnemer beroept zich op onvoorziene omstandigheden en wil het contract (gedeeltelijk) beëindigen/annuleren, kan dit zomaar?

Nee, dit is niet zomaar mogelijk. Het is verstandig om na te gaan wat hierover is geregeld in de overeenkomst of de algemene voorwaarden die geldend is/zijn tussen partijen. Over het algemeen geldt dat de afnemer een dergelijk verzoek aan de rechter dient voor te leggen. Ook dan is het maar de vraag of er juridisch gezien sprake is van een onvoorziene omstandigheid op basis waarvan de overeenkomst kan worden beëindigd/geannuleerd. Een rechter past dit zeer terughoudend toe. Indien uw afnemer zomaar het contract beëindigd, dan is hij mogelijk schadeplichtig jegens u.  

Kan mijn (buitenlandse) afnemer orders annuleren?

In beginsel moet een overeenkomst worden nagekomen en is annulering van orders niet zomaar mogelijk. U kunt in de overeenkomst en algemene voorwaarden kijken of partijen hierover afspraken hebben gemaakt. Daarin zijn bijvoorbeeld bepalingen opgenomen over overmacht en de mogelijkheid om de overeenkomst te beëindigen of (gedeeltelijk) te annuleren als een (overmachts)situatie gedurende een bepaalde periode voortduurt. Ook zijn er soms andere afspraken in opgenomen, bijvoorbeeld dat u na een bepaalde periode na het sluiten van de overeenkomst, kunt annuleren, maar dan wel een ‘boete’ moet betalen. 

Op het moment dat er sprake is van een tekortkoming (bijvoorbeeld niet of te laat leveren), dan geeft de wet pas de mogelijkheid om de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden. Alleen moet de tekortkoming de ontbinding wel rechtvaardigen. Of dit wel/niet is, hangt af van de omstandigheden van het geval. Dit tenzij u bijvoorbeeld in de overeenkomst of in de algemene voorwaarden de mogelijkheid tot gehele of gedeeltelijke ontbinding hebt uitgesloten. Al is de vraag dan ook weer of dat nu redelijk en billijk is, tijdens de Coronacrisis.  

Daarnaast zou één van beide partijen een beroep kunnen doen op onvoorziene omstandigheden. Het moet dan gaan om een toekomstige onvoorziene omstandigheid die is ontstaan na het sluiten van de overeenkomst. Een partij kan dan aan de rechter vragen om de gevolgen van de overeenkomst te wijzigen of de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden. Over het algemeen geldt dat een rechter terughoudendheid moet omgaan met een beroep op onvoorziene omstandigheden. Uiteraard zal een rechter dan ook de belangen van beide partijen afwegen. Een leverancier zal waarschijnlijk ook al kosten hebben gemaakt en het zou niet fair zijn dat alleen een leverancier die kosten moeten dragen. 

Commercieel gezien is het aan te raden om met partijen in de keten, producent, leverancier, distributeur/retailer/detaillist een vorm van samenwerking te vinden/ afspraken te maken. Het zou mooi zijn als iedereen elkaar in de keten zou kunnen helpen. Dit kan in de vorm van het geven van ruimere betalingstermijnen. Indien er een gedeelte nog niet in productie is genomen (en de productie nu stil ligt), kan de overeenkomst bijvoorbeeld gedeeltelijk worden ontbonden, zodat de product/leverancier bevrijd is van een gedeeltelijke leveringsverplichting en de retailer/detaillist minder hoeft in te kopen.  

(Gerechtelijke)procedures 

(Gerechtelijke)procedures

Hoe voorkom ik een langdurende procedure?

Ga samen met elkaar om tafel en in gesprek. Als beide contractspartijen er hard ingaan bent u vaak meer geld kwijt en bereikt u zelden het gewenste resultaat. Het is beter om een middenweg te vinden in deze tijd en gezamenlijk de lasten te dragen. Verkeert uw afnemer in financiële moeilijkheden? Zorg ervoor dat de afnemer uw vordering schriftelijk erkent. Indien de afnemer u een aanvaardbaar betalingsvoorstel doet, kunt u dit in overweging nemen. Mocht u er uiteindelijk echt niet met elkaar uitkomen, dan is de gang naar de rechter altijd nog een optie.  

Is het zinvol om op dit moment een (inter)nationale procedure te starten?

Ja, de rechtspraak heeft verschillende voorzieningen getroffen om gerechtelijke procedures gewoon door te laten gaan.  

Hoe verloopt op dit moment een gerechtelijke procedure?

Dat is verschillend. Veel dagvaardingsprocedures worden nu schriftelijk afgedaan. Ook zijn rechtbanken bezig om video-zittingen op te zetten zodat zittingen via internetverbinding gewoon door kunnen gaan 

Hoe verloopt een faillissementsprocedure?

Er komt geen fysieke zitting meer. De zaak wordt in beginsel schriftelijk of via een telefonische (beeld)verbinding afgedaan. In geval van aanhouding van een faillissementszitting zal de rechtbank deze voor tenminste vier weken aanhouden, tenzij er sprake is van spoed. 

Huur

Huur

Heeft mijn huurder het recht om geen huur meer te betalen, omdat zijn winkel sluit vanwege de coronacrisis en overheidsmaatregelen?

Nee, de huurder dient in beginsel gewoon de huur te betalen. Wel heeft de huurder mogelijk recht op huurprijsvermindering. Het is raadzaam om met uw huurder in gesprek te gaan en tijdelijk afwijkende afspraken te maken.  

Kan mijn huurder een geslaagd beroep doen op overmacht vanwege de coronacrisis?

Een beroep op overmacht kan worden gedaan indien huurder bepaalde prestaties niet meer kan/mag verrichten door de huidige overheidsmaatregelen. Echter, een beroep op overmacht omdat huurder de huur niet meer kan betalen heeft een zeer kleine kans van slagen. Mocht een beroep op overmacht van de huurder wel slagen, dan kunt u als verhuurder mogelijk de huurovereenkomst laten ontbinden.  

Back To Top