Wilt u een bedrijf in Duitsland starten? Net als in Nederland, zijn er in Duitsland diverse rechtsvormen, met elk zijn voordelen en nadelen. In dit artikel leg ik uit wat de meest voorkomende Nederlandse en Duitse rechtsvormen zijn en wat hun kenmerken zijn. Hierdoor kunt als ondernemer een weloverwogen keuze maken wanneer u een vestiging wilt oprichten in Duitsland.
Nederlandse rechtsvormen
De Nederlandse rechtsvormen zijn onderverdeeld in rechtspersonen en bedrijven die geen rechtspersoonlijkheid hebben:
Geen rechtspersoonlijkheid
Wanneer een bedrijf geen rechtspersoon is betekent het dat de eigenaren persoonlijk aansprakelijk zijn voor eventuele schulden. De voordelen van deze vorm is dat ze redelijk makkelijk op te richten zijn. U moet zich inschrijven in de KvK en eenmalig 50 euro betalen. U heeft dus geen minimumkapitaal nodig of notariële akte. Wel kunt u ervoor kiezen om met mede-eigenaren een onderhandse akte op te stellen om bepaalde aspecten, zoals de aansprakelijkheid, wat verder vast te leggen.
Aangezien deze bedrijven persoonsgeboden zijn, stopt het bedrijf ook wanneer de eigenaar (bij de eenmanszaak) of een van de eigenaren (bij maatschap, Vof of CV) komt te overlijden of failliet gaat. Ook worden deze bedrijven opgeheven wanneer het bedrijf zich uitschrijft uit het handelsregister. Een maatschap, Vof of CV moet, anders dan een eenmanszaak, minimaal uit twee vennoten bestaan.
Wel rechtspersoonlijkheid
Rechtspersonen zijn bedrijven die zelf handels bekwaam zijn. Bestuurders zijn dus niet persoonlijk aansprakelijk, met uitzondering van een situatie van wanbestuur. Oprichting gaat wel lastiger. Zo heeft u een notariële akte nodig, inclusief statuten. Ook heeft u een startkapitaal nodig en moet u vervolgens jaarlijks jaarstukken opstellen en deponeren bij de KvK. Bij de BV is dit startkapitaal een symbolisch bedrag van 1 cent, maar voor de NV is dit een bedrag van 45.000 euro. Ontbinding gaat ook lastiger bij een rechtspersoon dan wanneer een bedrijf geen rechtspersoon is. Vaak heeft u een besluit nodig van een algemene leden- of aandeelhoudervergadering, of een faillietverklaring, waarna het bedrijf wordt ontbonden en wordt vereffend met de schuldeisers.
Duitse rechtsvormen
Duitse bedrijven worden onderverdeeld in personenbedrijven en kapitaalbedrijven:
Personenbedrijven
Bij personenbedrijven zijn de ondernemers aansprakelijk met het privévermogen. Ook deze bedrijven zijn gemakkelijker om op te richten. Er is geen startkapitaal nodig en ook geen notariële inschrijving, vaak hoeft een personenbedrijf niet eens in het handelsregister ingeschreven te worden. Personenbedrijven zijn ook persoonsafhankelijk en worden dus opgeheven bij dood, faillissement of opzegging van eigenaar/vennoten. Sommige personenbedrijven vereisen het opstellen van een onderhandse overeenkomst, zoals de OHG.
Rechtsvorm: GmbH& Co. KG
In Duitsland bestaat er een rechtsvorm die in Nederland niet bestaat. Namelijk de GmbH& Co. KG. Dit is het best te vergelijken met een Nederlandse commanditaire vennootschap, wat bestaat uit stille en beherende vennoten. In Nederland is de beherende vennoot persoonlijk aansprakelijk. In Duitsland is deze rechtsvorm ook mogelijk en heet de KG. In een GmbH& Co. KG is de beherende vennoot, die normaal gesproken persoonlijk aansprakelijk zou zijn, een GmbH (in Nederland: BV), en daarmee zijn dus beide vennoten niet persoonlijk aansprakelijk.
Kapitaalbedrijven
Kapitaalbedrijven vereisen oprichting door middel van een notariële akte. Ook is er een startkapitaal vereist. Bij de GmbH is dit 25.000 euro, maar bij de AG (in Nederland: NV) is dit 50.000 euro. Deze bedrijven moeten worden ingeschreven in het handelsregister. In Duitsland moeten bestuurders, anders dan in Nederland, zelf faillissement aanvragen wanneer het bedrijf 3 weken lang 50% van de facturen niet kan betalen. Doet het bedrijf dit niet, dan wordt de bestuurder persoonlijk aansprakelijk. Opheffing kan ook vanwege andere redenen, die redelijk gelijk zijn aan redenen in Nederland. Denk hierbij aan een besluit van (75% van de) aandeelhouders, verstrijken van de overeengekomen termijn, rechterlijke uitspraak, of het starten van een insolventieprocedure.
Vergelijkbare rechtsvormen in Nederland en Duitsland
Hieronder ziet u een overzicht van vergelijkbare rechtsvormen in Nederland en Duitsland:
Meer informatie over rechtsvormen in Duitsland en in Nederland
Wilt u zelf een bedrijf oprichten in Duitsland en bent u benieuwd welke rechtsvorm het beste bij uw situatie past? Neem dan gerust contact met ons op. De advocaten van de German Desk helpen u graag verder.
Auteur: Vivienne Broeze, advocaat Duits recht