Niet alle bedrijven maken (op de juiste wijze) gebruik van algemene voorwaarden. Nog steeds wordt vaak zakengedaan op basis van vertrouwen. Vertrouwen is goed, maar te veel vertrouwen kan opbreken. Eén van de branches waarin dit gebruikelijk is, is de agri-sector. Ik trad laatst op voor een voerleverancier die de algemene voorwaarden niet had overhandigd, althans dat niet meer kon bewijzen, maar door mijn hulp toch een beroep kon doen op de algemene voorwaarden.
Wat was er aan de hand?
De voerleverancier had al een jarenlange relatie had met een klant. Er ontstond een geschil over de kwaliteit van geleverd voer. De discussie of dat zo is loopt nog bij de rechtbank, maar een belangrijk punt in dat geschil is inmiddels beslecht: de vraag of de algemene voorwaarden wel van toepassing zijn. De rechtbank besliste van wel. Waarom?
Mijn klant deed al jarenlang zaken op informele wijze. Kortom, een schriftelijke overeenkomst was er niet. Toch wilde zij in dit conflict een beroep doen op de toepasselijkheid en de inhoud van haar algemene voorwaarden.
Toepasselijkheid algemene voorwaarden aantonen
In dit geval kon mijn klant de toepasselijkheid alleen maar aantonen door de vermelding daarvan op de facturen. En de voorwaarden stonden (en staan) ook integraal afgedrukt op de achterzijde van de facturen.
Normaalgesproken is dat 9 van de 10 keer niet voldoende. Een factuur wordt tenslotte pas opgemaakt en verstuurd aan een klant nadat een overeenkomst tot stand is gekomen. Meestal ga je dan spreekwoordelijk ‘nat’, want het is juist zaak, dat de klant vóór of bij het sluiten van de overeenkomst wordt gewezen op het gebruik van ‘kleine lettertjes’.
Op de voorzijde van de facturen staat echter ook de vindplaats op de website vermeld en op de website zelf zijn de algemene voorwaarden via een duidelijke link eenvoudig te vinden (en via een pdf-document opvraagbaar en downloadbaar). Maar is dat voldoende?
Algemene voorwaarden bij dienstverleners
Voor dienstverleners gelden minder strenge eisen voor het ter hand stellen van de algemene voorwaarden. Een verwijzing naar de website is dan voldoende, mits je aan bepaalde eisen voldoet (en dat was hier het geval). Ik heb daarom betoogd dat de voerleverancier als dienstverlener moet worden gekwalificeerd. Het klinkt wellicht gek, omdat de overeenkomsten die mijn klant sluit, hoofdzakelijk verkoopovereenkomsten zijn en niet zozeer overeenkomsten van dienstverlening.
Desalniettemin geldt de dienstenrichtlijn ook op diensten die bestaan uit de detail- en groothandel van goederen en diensten en dat werd door de rechtbank gehonoreerd. Verkopen is dus ook een dienst!
De rechtbank nam de toepasselijkheid aan vanwege de vele transacties (meer dan 25 in twee jaar tijd) en stond het beroep op de inhoud van de voorwaarden dan ook toe, omdat wij met recht konden betogen dat er tussen partijen 1) een hele lange handelsrelatie bestond en 2) er meer dan voldoende gelegenheid was geboden om van de inhoud van de voorwaarden kennis te kunnen nemen.
Dichterbij procederen door toepasselijkheid algemene voorwaarden
Het was uiteraard nogal een hellend vlak waarop mijn klant zich begaf, maar het is goed gekomen. Voor de voerleverancier was het belangrijk dat hun algemene voorwaarden van toepassing waren. Dit had te maken met de bevoegdheid van de rechtbank. De rechtbank genoemd in de algemene voorwaarden was dichterbij dan de rechtbank waar we volgens de wet naar toe hadden gemoeten. Daar was in eerste instantie het verweer van de wederpartij op gericht.
Maar ook als komt vast te staan dat mijn klant een verwijt te maken valt (wij betwisten dat overigens) dan wil mijn klant ook een beroep kunnen doen op de beperking van aansprakelijkheid die eveneens in de algemene voorwaarden is opgenomen.
Tijd en geld besparen met algemene voorwaarden
Moraal van het verhaal: als je met algemene voorwaarden werkt: doe het goed. In dit geval komt mijn klant ermee weg. Toch kon ze voldoende aantonen dat de toepasselijkheid van de voorwaarden (stilzwijgend) was aanvaard door de lange handelsrelatie en de vele transacties. Doordat de rechtbank mijn klant als dienstverlener aanmerkte en voldaan was aan de overige voorwaarden had de wederpartij dus ook meer dan voldoende mogelijkheid geboden om van de inhoud kennis te kunnen nemen. Maar het was natuurlijk beter geweest als er een duidelijke en ondertekende overeenkomst had gelegen. Dat had een hoop tijd en geld gescheeld.
Meer informatie over algemene voorwaarden
Wilt u meer weten over het gebruik van algemene voorwaarden? Neem dan gerust contact met ons op. Bij Bierens Law werken een groot team van specialistische advocaten op het gebied van nationaal en internationaal contracteren. Wij helpen u graag verder met uw juridische kwesties, zodat u met een gerust had zaken kunt doen.
Auteur: Pim van Zwijndregt