Wanneer een bedrijf in Duitsland failliet wordt verklaard, verloopt de afwikkeling van een faillissement anders dan in Nederland. Zo heeft de Duitse curator de mogelijkheid om eerder verrichte betalingen terug te vorderen, op basis van de zogenoemde Insolvenzanfechtung (in het Nederlands ook wel faillissementspauliana genoemd). Dit kan wel tot 4 jaar terug. In Nederland zijn de eisen hiervoor veel strenger, waardoor Nederlandse ondernemers onaangenaam verrast worden als een betaling van een Duitse klant wordt teruggevorderd. In de praktijk krijgen veel Nederlandse ondernemers hiermee te maken. Regelmatig kloppen partijen aan bij onze German Desk hoe zij hiermee om moeten gaan. Ik leg u graag uit met behulp van een praktijkvoorbeeld hoe dit precies zit.
Faillissementspauliana bij een failliete klant
Er is sprake van faillissementspauliana als een failliete partij voor het uitspreken van het faillissement handelingen heeft verricht waarbij ze wisten dat de andere schuldeisers benadeeld zouden worden. Bijvoorbeeld door betalingen te doen aan één partij, zodat er later voor de andere schuldeisers niets meer over is. Beide partijen weten dan dat er sprake is van een naderend faillissement, maar spannen samen om toch handelingen te doen waar de ene partij beter van wordt. Dat kan door betalingen, maar ook door producten voor een veel te lage prijs te verkopen of door vorderingen kwijt te schelden.
Een curator kijkt bij het afhandelen van een faillissement altijd of er sprake is van faillissementspauliana en heeft de bevoegdheid om paulianeuze rechtshandelingen te vernietigen. Als er bijvoorbeeld sprake is van een betaling die aan een partij is gedaan (terwijl andere schuldeisers hierdoor zijn benadeeld), dan kan die worden teruggevorderd door de curator.
Faillissementspauliana bij een faillissement in Nederland
In Nederland is er niet snel sprake van faillissementspauliana. De Nederlandse curator heeft hiervoor een zware bewijslast. In Duitsland is het echter een stuk eenvoudiger voor de Duitse curator om een beroep te doen op faillissementspauliana (Insolvenzanfechtung). Hierdoor worden soms vorderingen van jaren geleden nog teruggevorderd. Veel Nederlandse bedrijven worden hierdoor onaangenaam verrast.
Insolvenzanfechtung bij een faillissement in Duitsland
De Duitse curator heeft meer mogelijkheden om zoveel mogelijk geld voor de boedel te verzamelen. Hij kan een beroep doen op de Insolvenzanfechtung wanneer een schuldeiser op de hoogte was dat de (inmiddels failliete) klant andere schuldeisers wilde benadelen. Maar in tegenstelling tot in Nederland, is er voor de Duitse curator geen strenge bewijslast.
Heeft uw Duitse klant in het verleden een factuur te laat betaald? Of is er een betalingsregeling afgesproken tussen u en uw Duitse klant? Allemaal aanwijzingen voor de Duitse curator dat u had moeten weten dat er sprake is van een naderend faillissement, waardoor hij een beroep kan doen op de Insolvenzanfechtung. Als leverancier moet u dan bewijzen dat er geen sprake is van voorkennis, wat in de praktijk vaak lastig is. Met alle gevolgen van dien: eerder betaalde facturen moeten allemaal terugbetaald worden aan de Duitse curator. Soms wel tot jaren terug.
Dit gebeurde ook onlangs bij een Nederlandse leverancier van horecameubelen, die vervolgens aanklopte bij onze German Desk. Zij hadden horecameubelen geleverd aan een Duits restaurant. Twee jaar na de levering werd het Duitse restaurant failliet verklaard. De factuur van €50.000 die destijds door het Duitse restaurant was betaald, werd nu door de Duitse curator teruggevorderd op basis van het Insolvenzanfechtung. Dat zou een flinke financiële tegenvaller betekenen voor het Nederlandse bedrijf.
Wat als het Nederlands recht van toepassing is?
Toen we de contracten van deze zaak bestudeerden, bleek dat het Nederlandse recht van toepassing was. Geldt dan het Nederlandse recht op het gebied van faillissementspauliana?
Volgens ons in deze zaak wel. Dus wij hebben de Duitse curator laten weten dat het Duitse recht niet van toepassing is, en dat hij daarom ook geen beroep kon doen op de Duitse Insolvenzanfechtung. De curator stelde echter dat het Duitse recht wel degelijk van toepassing was.
Om de Nederlandse leverancier toch enigszins tegemoet te komen, stelde de Duitse curator voor om te schikken. Zijn aanbod was dat de Nederlandse leverancier maar 50% van de vorderingen hoefde terug te betalen. Concreet betekende een betaling van €25.000 dat terugbetaald moest worden, nog steeds een fors bedrag voor de Nederlandse partij. We zijn hiermee niet akkoord gegaan.
Omdat er vergelijkbare zaken zijn waarbij inderdaad werd gesteld dat het Duitse recht niet van toepassing is én er dus ook geen betaling eenvoudig teruggevorderd kan worden, is er inmiddels een zaak aanhangig bij de Hoge Raad. Het zal nog wel even duren voordat hier een uitspraak over wordt gedaan, maar wanneer er nieuws is delen wij dit uiteraard graag met u.
Meer informatie over Insolvenzanfechtung
Is uw Duitse klant failliet verklaard en vraagt u zich af wat de consequenties zijn voor uw organisatie? Of heeft u te maken met een curator die een beroep doet op de Insolvenzanfechtung? Neem dan gerust contact op met onze German Desk. Wij staan uw organisatie bij en zetten alles op alles voor een goede oplossing.